Stress, de meest belemmerende factor
Activatie of triggering
Stress ontstaat door activatie of triggering van onze overlevingsenergie. Deze energie hebben we nodig om te vechten of vluchten, als er gevaar dreigt. In sport is geen direct gevaar maar wil je wel actief en alert zijn om optimaal te presteren, maar niet ongecontroleerd of vol stress in je lijf moeten ‘overleven’.
‘Overleven’ zorgt voor allerlei fysiologische processen in je lichaam. Je hartslag en ademhaling gaat omhoog, je krimpt wat in elkaar, waardoor je inwendige organen minder goed werken, je lichaam verkrampt en je spieren functioneren minder soepel, waardoor er een grotere kans ontstaat op blessures en het niet goed herstellen daarvan. Wanneer er sprake is van langdurige stress is de balans tussen presteren en ontspannen verstoort en raak je eerder overtraind of burnout.
Mentale activatie
Activatie of triggering beïnvloed in eerste instantie onze interne gevoelens en daarmee ons denken en gedrag. Wanneer iets in onze omgeving ons activeert, zoals bijvoorbeeld een woord wat iemand gebruikt of een gebaar wat iemand maakt, dan voelen we ons niet fijn. Zo kan een schreeuw of gezichtsuitdrukking ons makkelijker uit onze concentratie halen.
Stel je maar eens voor dat iemand heel boos naar je kijkt of roept en voor jouw gevoel, ‘onnodig’ hard. Als reactie kan je dan ook heel boos worden, negatief gaan denken over de ander, lang piekeren over de situatie of zelfs twijfelen aan jezelf, met gedachten als: ‘Ik heb het zeker weer niet goed gedaan’, ‘Ik leer het nooit’, ‘Ik kan beter stoppen en iets anders gaan doen’ etc. Door al die gedachten en rotgevoelens slaap je minder goed en raak je oververmoeid.
Wat begint met mentale activatie zorgt vaak voor een negatieve spiraal van gedachten en gevoelens en uiteindelijk depressie of burnout. Daar zit je als ‘Sporter op weg naar de Top’ natuurlijk niet op te wachten.